ΤΕΚΜΗΡΙΩΝΩ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ ΜΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΟΡΙΣΜΟΥΣ
Γράφει ο Γεώργιος Πραδάκης μελετητής της Συλλογιστικής του Αριστοτέλους
Η προσπάθεια του Αριστοτέλους αποσκοπεί στην κατηγοριοποίηση των δεδομένων της πραγματικότητας που αντιλαμβανόμαστε μέσω των αισθήσεων και κατ΄επέκταση της νοήσεως μας. Ας μην προτρέξουμε να απορρίψουμε αυτή την προσπάθεια του λέγοντας ότι, δεν είναι η πραγματικότητα αυτή που αντιλαμβανόμαστε μέσω των αισθήσεων και ότι ζούμε σε έναν κόσμο ψευδαισθήσεων. Διότι αν υφίσταται και κάτι διαφορετικό (που υφίσταται όπως έχει αποδειχτεί πειραματικά), η σύγκριση πρέπει να γίνεται κάτω από την ίδια αναφορά στον ίδιο τόπο και χρόνο. Διαφορετικά ολισθαίνουμε σε παραλογισμούς.
Η νοητική διαδρομή αρχίζει από τα σαφέστατα και γνωριμότερα σ΄εμάς, προς τα σαφέστατα και γνωριμότερα κατά την φύση. Για να βρούμε την αλήθεια και να αποκτήσουμε γνώση πρέπει να έχουμε κάποια αρχή. Από κάπου πρέπει να ξεκινήσουμε. Όπως για να μετρήσουμε την περιφέρεια του κύκλου πρέπει να έχουμε κάποιο σημείο ως αρχή. Διότι χωρίς αρχή θα γυρίζουμε γύρω-γύρω στο διηνεκές μη μπορώντας να μετρήσουμε την περιφέρεια.
Για να δούμε γενικά τι λέμε αρχή. Αρχή λέγεται το μέρος ενός πράγματος από το οποίο μπορεί κάποιος να κινηθεί. Όπως στην γραμμή υπάρχει αρχή και από το ένα και από το άλλο μέρος, αναλόγως από πού θα αρχίσουμε.
Επίσης αρχή λέγεται το σημείο που μπορεί κάτι να γίνει καλύτερο. Όπως οι ασκήσεις για την βελτίωση της υγείας.
Αρχή είναι το πράγμα που με την παρουσία του δηλώνει την γένεση ενός πράγματος, όπως τα θεμέλια του σπιτιού.
Αρχές λέγονται οι τέχνες.
Αρχή λέγεται το σημείο από το οποίο ένα πράγμα γίνεται κατανοητό, όπως είναι οι ορισμοί.
Και τα τέσσερα αίτια, το υλικό, το ποιητικό, το ειδικό (το σχέδιο μορφοποίησης) και το τελικό (ο σκοπός), είναι αρχές.
Η φύση είναι μία αρχή.
Κοινό στοιχείο όλων των αρχών είναι το πρώτο πράγμα από το οποίο κάτι υπάρχει ή γίνεται ή γίνεται γνωστό.
Αυτό που κάνει σοφό τον άνθρωπο είναι η δυνατότητα να μπορεί να αναζητεί και να βρίσκει τις αρχές και όπως αναφέραμε προηγουμένως αρχή λέγεται και αυτό από το οποίο κάτι γίνεται κατανοητό, όπως είναι οι ορισμοί. Το βιβλίο «θηρεύοντας την γνώση μέσω του ορισμού» παρέχει την δυνατότητα ο καθένας να αναζητήσει τον ορθό ορισμό. Ο ορισμός προκύπτει από την αναγκαιότητα της σημασίας, του προσδιορισμού για το τι είναι κάτι.
Ακόμη μέσα από έναν ορισμό μπορούμε να αντλήσουμε την αιτία ενός συμπεράσματος και αυτό αυξάνει την κριτική μας ικανότητα.
Όπως αν έχω την γνώμη ότι ο ορθός ορισμός είναι απόλυτος. Με ποιο τρόπο μπορώ να αποδείξω αυτή την γνώμη μου; Αυτό που πρέπει να κάνω είναι να δώσω τον ορισμό του ορισμού. Τι είναι ο «ορισμός» και έπειτα να βρω και τον ορισμό του «απολύτου». Αν έχουν κάτι κοινό αυτοί οι δύο ορισμοί μεταξύ τους, δηλαδή αν έχουν ένα κοινό κατηγορούμενο, μία κοινή ιδιότητα, τότε θα μπορώ να αποδείξω τον ισχυρισμό μου.
Ο ορισμός είναι το σύνολο λέξεων που εκφράζει το τι είναι κάτι (την ουσία του) και είναι μοναδικός. Διότι το κάθε είδος είναι μοναδικό άρα και ο ορισμός του θα είναι ένας. Αν υπάρχουν δύο ορισμοί τότε κάποιος θα είναι λανθασμένος ως προς αυτό στο οποίο αναφέρεται.
Απόλυτο είναι αυτό που δεν μπορεί να έχει διαφορετικά και είναι συγκεκριμένο όσον αφορά αυτό στο οποίο απευθύνεται. Διότι αν μπορούσε να έχει διαφορετικά δεν θα ήταν απόλυτο. Μέσα από την διαδικασία του ορισμού βλέπουμε ότι ο «ορισμός» και το «απόλυτο» έχουν ένα κοινό γνώρισμα, ότι και τα δύο έχουν την μοναδικότητα ως προς αυτό στο οποίο αναφέρονται. Έτσι ο συλλογισμός μας έχει ως εξής. Αυτό που δεν μπορεί να έχει διαφορετικά είναι απόλυτο, ο ορθός ορισμός δεν μπορεί να έχει διαφορετικά, άρα ο ορισμός είναι απόλυτος.
Από όλα αυτά διαπιστώνουμε πόσο σημαντικό είναι να έχουμε την δυνατότητα να κατηγοριοποιούμε τα πράγματα και να δίνουμε τον ορισμό τους. Διότι όλη αυτή η διαδικασία έχει άμεση σχέση με την κριτική μας ικανότητα.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ' ανάγκη τις απόψεις του blog μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.