Του Robin M. Mills
Οι αγορές πετρελαίου δείχνουν ανθεκτικές στον γεωπολιτικό κίνδυνο. Όταν τέσσερις αραβικές χώρες επέβαλαν ένα άνευ προηγουμένου εμπάργκο στο Κατάρ τη Δευτέρα, η τιμή του πετρελαίου αυξήθηκε προσωρινά σε ποσοστό 1,6% προτού αρχίσει και πάλι να υποχωρεί. Το καύσιμο, ωστόσο, που πρέπει να παρακολουθεί κανείς δεν είναι το πετρέλαιο, αλλά το φυσικό αέριο. Εάν αυτή η διαφορά δεν επιλυθεί γρήγορα, μπορεί να σημαίνει ένα καυτό καλοκαίρι στον Κόλπο.
Το πρόβλημα σιγόβραζε για μεγάλο χρονικό διάστημα, με τρεις από τους εταίρους του Κατάρ στο Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου να το κατηγορούν για τη στήριξη ισλαμικών ομάδων, συμπεριλαμβανομένης της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, αλλά και για την ιδιαίτερα φιλική του στάση απέναντι στο Ιράν. Αλλά σε μια δραματική κλιμάκωση λίγο μετά την επίσκεψη του Προέδρου των ΗΠΑ Donald Trump στη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, μαζί με την Αίγυπτο, την ασταθή επίσημη κυβέρνηση της Υεμένης και την αμφισβητούμενη ανατολική κυβέρνηση της Λιβύης διέκοψαν τις σχέσεις τους με την Ντόχα και απαγόρευσαν τα ταξίδια δια αέρος, δια θαλάσσης και δια ξηράς. Μεγάλο μέρος των τροφίμων και του βασικού εξοπλισμού του Κατάρ μεταφέρεται δια ξηράς από τη Σαουδική Αραβία, ή με εκ νέου αποστολές από το αεροδρόμιο Jebel Ali του Ντουμπάι.
Το Κατάρ είναι ένας από τους μικρότερους παραγωγούς πετρελαίου εντός του ΟΠΕΚ, με 618.000 βαρέλια την ημέρα, αλλά το "ελαφρύ πετρέλαιο" και τα υγρά του φυσικού αερίου –υποπροϊόντα του γιγάντιου Βόρειου Πεδίου- προσθέτουν επιπλέον 1,3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Το Κατάρ θα παραμείνει στη συμφωνία του ΟΠΕΚ για διατήρηση των περικοπών στην παραγωγή αλλά ακόμη και αν δεν το κάνει, η συνεισφορά του είναι μικρή. Η πραγματική δύναμή του προέρχεται από το γεγονός ότι είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου στον κόσμο.
Οι εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου και πετρελαίου του Κατάρ δεν αναμένεται να επηρεαστούν, ακόμη και αν τα νερά της Σαουδικής Αραβίας και των Εμιράτων είναι απαγορευμένα για τα πλοία του. Μπορούν να πλεύσουν μέσα από ιρανικά χωρικά ύδατα και στη συνέχεια να περάσουν τα Στενά του Ορμούζ, μέσω της συνηθισμένης θαλάσσιας λωρίδας της επικράτειας του Ομάν, ή να παραμείνουν στον ιρανικό τομέα, εάν το Ομάν συμμετάσχει στον αποκλεισμό. Οποιαδήποτε προσπάθεια να διακοπούν οι εξαγωγές του Κατάρ θα επέφερε μεγάλη κρίση και θα προκαλούσε τη σοβαρή αντίδραση των μεγάλων πελατών του LNG στην Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, την Κίνα και την Ινδία. Η κορυφαία ιαπωνική εισαγωγέας, Jera, έχει λάβει τη διαβεβαίωση της Qatargas ότι η προμήθεια θα συνεχιστεί κανονικά. Και για την ώρα το Κατάρ εξακολουθεί να έχει πρόσβαση στη Διώρυγα του Σουέζ, στη διαδρομή που χρησιμοποιεί για τη μεταφορά LNG στην Ευρώπη. Ωστόσο, στο δρόμο τους από ή προς το Κατάρ, τα πλοία δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούν την Fujairah στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το βασικό λιμάνι ανεφοδιασμού της περιοχής.
Με δεδομένο ότι μοιράζεται το Βόρειο Πεδίο, το μεγαλύτερο κοίτασμα φυσικού αερίου στον κόσμο, με το Ιράν και ότι έχει αρκετές ευάλωτες υπεράκτιες εγκαταστάσεις έως τα σύνορα με το Ιράν, η Ντόχα δεν έχει άλλη επιλογή από το να διατηρεί λογικές σχέσεις με την Τεχεράνη. Θα μπορούσε επίσης να στραφεί στον ιδεολογικό της εταίρο, την Τουρκία για υποστήριξη ή και στη Ρωσία μετά και τη στήριξη που προσέφερε στην πώληση μετοχών της ρωσικής κρατικής εταιρείας πετρελαίου Rosneft το Δεκέμβριο.
Εάν η διαμάχη κλιμακωθεί περαιτέρω, τα πιο σοβαρά αντίποινα που θα μπορούσε να υποστεί το Κατάρ θα ήταν να απαγορευτούν οι εξαγωγές φυσικού αερίου προς τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα μέσω του αγωγού Dolphin. Το έργο αυτό, στο οποίο συνεργάζονται η Total (24,5%), η Occidental (24,5%) και η εταιρεία στρατηγικών επενδύσεων του Αμπού Ντάμπι, Mubadala (51%), αποδίδει περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια ημερησίως, περισσότερο από το ένα τέταρτο της κατανάλωσης της χώρας και επίσης παράγει περίπου 160.000 βαρέλια ημερησίως σε συμπύκνωμα πετρελαίου και υγρά φυσικού αερίου. Περίπου 200 εκατομμύρια κυβικά πόδια ανά ημέρα διέρχονται από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα με κατεύθυνση το Ομάν, το οποίο δεν συμμετέχει -ακόμη- στο εμπάργκο. Με τις θερμοκρασίες του Κόλπου να έχουν ξεπεράσει ήδη τους 40 βαθμούς Κελσίου, η κατανάλωση ενέργειας για κλιματισμό πλησιάζει στο αποκορύφωμά της.
Τα ΗΑΕ έχουν σχετικά περιορισμένες άμεσες επιλογές προς αντικατάσταση του φυσικού αερίου από τον αγωγό Dolphin. Διαθέτουν τερματικούς σταθμούς εισαγωγής LNG στο Ντουμπάι και στην πόλη Ruwais του δυτικού Αμπού Ντάμπι. Η εγκατάσταση στο Ruwais, που ξεκίνησε να λειτουργεί τον περασμένο Αύγουστο, μοιάζει τώρα σαν να ήταν προφητική πρόληψη. Αλλά τα δύο τερματικά πιθανότατα δεν θα δέχονται καταριανά φορτία LNG για κάποιο καιρό, οπότε τα δεξαμενόπλοια θα πρέπει να τροποποιούν τα δρομολόγιά τους από το Ομάν, τη μονάδα υγροποίησης του ίδιου του Αμπού Ντάμπι ή ακόμη μακρύτερα.
Παράλληλα, η ικανότητα εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου εξακολουθεί να μην είναι αρκετή για να καλύψει πλήρως τη διακοπή από τον Dolphin. Τα ΗΑΕ θα πρέπει πιθανώς να προωθήσουν πρόχειρες λύσεις όπως η προσωρινή αύξηση της παραγωγής φυσικού αερίου του Αμπού Ντάμπι, ο περιορισμός της παροχής στις βιομηχανίες και η καύση μεγάλων ποσοτήτων του ακριβού ντήζελ ως υποκατάστατου καυσίμου στα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος.
Η διακοπή της παροχής, ακόμη και προσωρινή, ως μοχλός για να διαπραγματευτεί μια διέξοδο από την κρίση, θα ήταν μια πολύ σοβαρή κίνηση για το Κατάρ, που θα έπληττε τη φήμη του αξιόπιστου προμηθευτή που τόσο δύσκολα κέρδισε.
Όταν η Ιαπωνία χρειάστηκε να βρει έκτακτα ενεργειακά αποθέματα μετά το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα, η Qatargas βγήκε μπροστά. Αλλά αυτό το περιστατικό θα μπορούσε να αναβιώσει τις ανησυχίες του Τόκιο τη δεκαετία του 1970 για την υπερβολικά μεγάλη εξάρτηση από τους εξαγωγείς πετρελαίου ή φυσικού αερίου της Μέσης Ανατολής. Το ίδιο ισχύει και για την Κίνα, η οποία διαφοροποιεί αποφασιστικά τις πηγές καυσίμων.
Μετά από δεκαετίες ανησυχίας για διαταραχές στην ιρανική παραγωγή, η νέα ανησυχία πηγάζει από μια απρόσμενη πηγή. Ευτυχώς, υπάρχει αρκετό πλεόνασμα στις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου, οπότε δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος. Αλλά σε περίπτωση που η διαμάχη είναι παρατεταμένη, το Κατάρ και οι γείτονές του θα δυσκολευτούν να βρουν τις απαραίτητες προμήθειες.
μετάφραση από το Bloomberg που έκανε ο capital
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ' ανάγκη τις απόψεις του blog μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.