Ο ιξός δεν είναι άλλος από το γνωστό σε όλους τους Έλληνες γκι. Δεν υπάρχει σπίτι, και στο τελευταίο χωριό της Ελλάδας, που να μη διακοσμείται, τα Χριστούγεννα, με λίγα κλαδιά γκι. Το γκι δεν είναι παρά ένα ημιπαράσιτο επίφυτο ξυλώδες φυτό. Θα το βρούμε φυτρωμένο κυριολεκτικά πάνω σε πολλά είδη δέντρων, κωνοφόρα και πλατύφυλλα, όπως έλατο, πεύκο, καστανιά, βελανιδιά, μηλιά κ.ά.. Λέγεται ημιπαράσιτο γιατί, ναι μεν φυτρώνει πάνω σε άλλα δέντρα, αλλά το κάνει μόνο και μόνο για να απορροφά από τον ξενιστή τους χυμούς του και τα θρεπτικά συστατικά του. Τη λειτουργία του και την ανάπτυξή του τη ρυθμίζει μόνο του, δηλαδή φωτοσυνθέτει κανονικά.
Ο ιξός είναι γνωστός από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, ως διουρητικό, καρδιοτονωτικό και υποτασικό, περιφερειακά αγγειοδιασταλτικό. Έχει παρατηρηθεί ότι εξωτερικά μπορεί να καταστρέψει ορισμένους όγκους. Το αναφέρουν οι Ιπποκράτης, Διοσκουρίδης, Πλίνιος, Θεόφραστος, Παράκελσος και άλλοι. Αγαπημένο φυτό των μαγισσών του Μεσαίωνα που το χρησιμοποιούσαν για ξόρκια. Ιερό φυτό για πολλούς ευρωπαϊκούς λαούς.
Ο Διοσκουρίδης έγραφε για τον ιξό: «Είναι καλός ο λείος, αυτός που πρασινίζει από μέσα στο χρώμα και απέξω είναι υποκίτρινος, ο οποίος δεν έχει τίποτα τραχύ ή πιτυρώδες. Μαζεύεται από έναν καρπό σφαιρικό, που γίνεται στην ιξιά που έχει φύλλα όμοια με τον πύξο. Κόβεται ο καρπός μετά πλένεται και έπειτα βράζεται σε νερό. Φυτρώνει και στην κυδωνιά, την αχλαδιά και σε άλλα δέντρα, βρίσκεται και στην ρίζα κάποιων θάμνων. Έχει τη δυνατότητα να διαλύει,να μαλακώνει, να απορροφά και να χωνεύει τις νεοπλασίες, τις παρωτίτιδες και τα άλλα αποστήματα ανακατεμένος με ίση ποσότητα ρετσινιού και κεριού, ενώ σε γάζα θεραπεύει τις γεμάτες αίμα φλύκτραινες των ποδιών. Μαζί με λιβάνι μαλακώνει τα χρόνια έλκη και τα κακοήθη αποστήματα, ενώ αν βραστεί με ασβέστη και ορυκτό γαγάτη ή άσσιο και τεθεί σαν κατάπλασμα, λιώνει τη σκλήρυνση της σπλήνας» (Διοσκουρίδης, Περί ύλης Ιατρικής Βιβλίο Γ’/89).
Οι αρχαίοι Δρυίδες της βόρειας Ευρώπης σέβονταν τον ιξό. Το όνομα mistletoe προέρχεται από την κελτική λέξη για το «όλα τα θεραπεύει».
Στις αρχές του 20ου αιώνα ο Rudolf Steiner δημιούργησε την ανθρωποσοφική ιατρική, η οποία μεταξύ άλλων χρησιμοποιούσε εκχυλίσματα ιξού. Χάρη στον Steiner προωθήθηκε η έρευνα σχετικά με την αντικαρκινική δράση του ιξού.
Στις μέρες μας κυκλοφορεί στην Ευρώπη σκεύασμα με εκχύλισμα ιξού συνταγογραφούμενο για συ¬μπληρωματική θεραπεία για πολλές μορφές καρκίνου, κυρίως γυναικολογικών.
Xρησιμοποιούνται τα νεαρά κλαδάκια με φύλλα και άνθη. Τα άσπρα μούρα του ιξού είναι πιθανώς τοξικά και πρέπει να αποφεύγονται.
Ο ιξός περιέχει γλυκοπρωτεΐνες, πολυπεπτίδια (βισκοτοξίνες), φλαβονοειδή, καφεϊκό και άλλα οξέα, λιγνάνες, ακετυλχολίνη και στα μούρα, πολυσακχαρίτες. Οι βισκοτοξίνες εμποδίζουν τον σχηματισμό όγκων και διεγείρουν την αντίσταση του ανοσοποιητικού.
Ο ιξός χρησιμοποιείται κυρίως για να μειώνει την πίεση του αίματος και τον καρδιακό παλμό, για να καταπραΰνει το άγχος και για να βοηθάει τον ύπνο. Σε μικρές δόσεις ανακουφίζει επίσης και τις κρίσεις πανικού, τους πονοκεφάλους και βελτιώνει την ικανότητα συγκέντρωσης. Ο ιξός χορηγείται ακόμη για τους βόμβους των αυτιών και την επιληψία. Τέλος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της υπερκινητικότητας στα παιδιά. Στην ανθρωποσοφιστική ιατρική, τα αποστάγματα των μούρων χρησιμοποιούνται, με την μορφή ενέσεων, για την θεραπεία των καρκίνων.
Η δραστικότητα του ιξού ως αντικαρκινικού φαρμάκου έχει γίνει αντικείμενο ενός σημαντικού αριθμού ερευνών. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάποια συστατικά, ιδιαίτερα οι βισκοτοξίνες, παρουσιάζουν αντικαρκινική δράση, αλλά η αξία ολόκληρου του φυτού στη θεραπεία του καρκίνου δεν είναι αποδεκτή για όλους. Αποστάγματα από αυτό χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του καρκίνου, αλλά πρέπει να χρησιμοποιείται το ευρωπαϊκό είδος και σε συνδυασμό με άλλα βότανα. Το αμερικάνικο γκι είναι ένα διαφορετικό φυτό. Στην Ευρώπη υπάρχουν κλινικές που το χρησιμοποιούν για τον καρκίνο. Η αποδεδειγμένη δράση και χρήση του ιξού για την αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων στην ιατρική (έγκριση από το FDA- ΗΠΑ, έγκριση κυκλοφορίας σε χώρες της Ευρώπης), όπως νευρολογικές, καρδιακές και σήμερα περισσότερο για διάφορες μορφές καρκίνου, το κατέστησαν αντικείμενο ενδιαφέροντος από πολλούς μελετητές. Θεωρείται ότι διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα και επηρεάζει τη διαδικασία της διαφοροποίησης των καρκινικών κυττάρων και της κυτταρικής απόπτωσης. Χρησιμοποιείται και στην πρόληψη του καρκίνου σε ασθενείς υψηλού κινδύνου, όπως ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα, δυσπλασία του τραχήλου της μήτρας, θηλωμάτωση της ουροδόχου κύστης και πολύποδα παχέος εντέρου. Φαρμακολογικές μελέτες σε ανθρώπους έχουν ανακαλύψει ότι το εκχύλισμα ιξού, όταν δίνεται ενέσιμο, διεγείρει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Σύμφωνα με μερικά εργαστηριακά τεστ και μελέτες σε ζώα, κάποια συστατικά του ιξού μπορούν να σκοτώσουν τα καρκινικά κύτταρα.
Η Μαρία Μπερμπεράκη έγραψε διδακτορική διατριβή με τίτλο «Εφαρμογή βιοτεχνολογικών μεθόδων στο φυτό ιξός (Viscum Album L.) για την παραγωγή αντικαρκινικών ουσιών», που κατατέθηκε στο Γεωπονικό πανεπιστήμιο Αθηνών. Στην αρχή της εργασίας της αναγράφει τα εξής: «Η παρούσα μελέτη εστιάστηκε στην σωματική εμβρυογένεση και άλλες πλεονεκτικές πλευρές της ιστοκαλλιέργειας που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην χρήση του ιξού ως φαρμακευτικό φυτό, μέσω της εφαρμογής βιοτεχνολογικών μεθόδων, εφόσον η έως, πριν την παρούσα μελέτη, επιβεβαιωμένη έρευνα με ιστοκαλλιέργεια στο Viscum album ήταν περιορισμένη σ’ ένα πολύ μικρό αριθμό μελετών».
Διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι οι υποδόριες ενέσεις με εκχυλίσματα ιξού μπορούν να βοηθήσουν άτομα που πάσχουν από καρκίνο. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η στοματική λήψη ιξού μπορεί να βοηθήσει τους καρκινοπαθείς.
Ο ιξός μπορεί να βοηθήσει και σε άλλες παθολογικές καταστάσεις. Προκαταρκτικές δοκιμές με χρή¬ση ιξού από το στόμα έδειξαν ότι μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα της υπέρτασης, όπως πονοκεφάλους και ζαλάδες. Εργαστηριακές μελέτες και μελέτες με πειραματόζωα έχουν δείξει ότι τα εκχυλίσματα ιξού μπορούν να διεγείρουν την έκκριση ινσουλίνης από τα κύτταρα στο πάγκρεας και ίσως βελτιώνουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε άτομα με διαβήτη.
Για τη θεραπεία του καρκίνου ο ιξός χορηγείται με υποδόρια ένεση με τυποποιημένα εκχυλίσματα ιξού. Ένα από αυτά είναι το Iscador. Συνήθως δίνεται μια εβδομαδιαία ενέσιμη μορφή που περιέχει 1 mg λεκτίνης ιξού ανά κιλό σωματικού βάρους. Για εσωτερική λήψη, μπορείτε να φτιάξετε τσάι ιξού μουλιάζοντας 5 γραμμάρια φύλλων ιξού σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό για δέκα λεπτά.
Μάριος Δημόπουλος
Διατροφολόγος
Μέλος του American Council of Applied Clinical Nutrition
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ' ανάγκη τις απόψεις του blog μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.