Σε μία εποχή υλιστικής μανίας, η εγκράτεια και η λιτότητα φαντάζουν μία αξιοθαύμαστη επιλογή. Και όμως, ο πρώτος αναρχικός φιλόσοφος και επαναστάτης της αρχαιότητας, Διογένης, εφάρμοσε αυτές τις δύο λέξεις σε μία καθημερινή πράξη που διήρκεσε όλη του τη ζωή.
Ο Διογένης γεννήθηκε στη Σινώπη του Πόντου περίπου το 412 π.χ. (σύμφωνα με άλλες πηγές το 399 π.Χ.) και θεωρείται ο κυριότερος εκπρόσωπος της Κυνικής Φιλοσοφίας.
Ο Διογένης υπήρξε μαθητής του Αντισθένη, μαθητή του Σωκράτη. Ο ίδιος εφάρμοσε ίσως και σε βαθμό υπερβολής, την άποψή του πως στη λιτότητα κρύβεται η χαρά και η αλήθεια της ζωής. Προσκολλήθηκε στον τρόπο ζωής των Κυνικών, θεωρώντας πως διαφέρει από τους υπόλοιπους σκύλους, διότι δε δαγκώνει τους εχθρούς, αλλά τους φίλους για να τους διορθώσει!
Ο Διογένης πίστευε πως ο άνθρωπος καλύπτει όλες του τις ανάγκες όταν βρίσκεται κοντά στη φύση. Ο άνθρωπος δημιουργεί επιπρόσθετες ανάγκες που δεν χρειάζεται πραγματικά, με συνέπεια να αισθάνεται πάντοτε δυστυχής και να υποδουλώνεται.
Όσο λιγότερες ανάγκες λοιπόν έχει, τόσο πιο εύκολα θα τις ικανοποιεί. Ο Διογένης θεωρούσε πως όλες οι φυσικές ανάγκες είναι φυσιολογικές και πρέπει να ικανοποιούνται, αφού η φύση τις δημιουργεί. Όμως, ακόμα και σε αυτές, ο άνθρωπος θα μπορούσε να τις δαμάζει με την άσκηση, ώστε να μην τον κυριεύουν.
Υπήρξε εκ πεποιθήσεως εργένης, δεν απέκτησε ποτέ του οικογένεια, ενώ θεωρούσε τον εαυτό του ‘’πολίτη του κόσμου’’. Ήταν ένας άνθρωπος με βιτριολικό χιούμορ; όταν κάποια ημέρα οι Αθηναίοι τον είδαν να κυκλοφορεί την ημέρα με ένα φανάρι στο χέρι, εκείνος αποκρίθηκε πως δεν μπορούσε να διακρίνει έναν έντιμο Έλληνα, ούτε στο δυνατό φως του φαναριού!
Τα μοναδικά αποκτήματα που είχε, ήταν ένα φανάρι, ενώ ζούσε σε ένα πιθάρι. Ήταν ετοιμόλογος, ενώ έχει μείνει ιστορική η ευφυΐα και ο τρόπος με τον οποίο έβγαζε τους αντιπάλους του άφωνους. Χρησιμοποιούσε την ειρωνεία και το σαρκασμό, αφήνοντας απόπληκτους τους αντιπάλους του και αναδεικνύοντας τη σαθρότητα των επιχειρημάτων τους.
Ιστορική έχει μείνει η συνάντηση του ίδιου με τον Μέγα Αλέξανδρο. Όταν ο Μέγας Αλέξανδρος βρισκόταν στη Κόρινθο, εξέφρασε την επιθυμία να γνωρίσει τον Διογένη και έστειλε έναν υπασπιστή του στο φιλόσοφο που βρισκόταν στο Κράθειο . Αφού ο υπασπιστής τον εντόπισε, του είπε: «Σε ζητεί ο Βασιλεύς Αλέξανδρος να σε δει». Ο Διογένης απάντησε «Εγώ δεν θέλω να τον δω. Εάν θέλει αυτός ας έρθει να με δει». Και πράγματι, ο βασιλεύς Αλέξανδρος πήγε να δει τον Διογένη. Τον πλησιάζει ο Αλέξανδρος και του λέει «Είμαι ο Βασιλεύς Αλέξανδρος». Ο Διογένης ατάραχος απαντά «Και γώ είμαι ο Διογένης ο Κύων». Ο Μέγας Αλέξανδρος απορεί και του λέγει «Δεν με φοβάσαι;». Ο Διογένης απαντάει «Και τί είσαι; Καλό ή κακό;» αφήνοντας τον Αλέξανδρο σκεπτικό. Δεν μπορεί ένας βασιλεύς να πει ότι είναι κακό, και άμα είναι καλό, γιατί κάποιος να φοβάται το καλό; Αντί να απαντήσει ο Αλέξανδρος τον ρωτάει ξανά «Τί χάρη θες να σου κάνω;» και ο Διογένης ξανά με λογοπαίγνιο απαντά «Αποσκότησων με». Βγάλε με δηλαδή από το σκότος, την λήθη, και δείξε μου την αλήθεια. Ο Διογένης ήθελε μέσω ενός λογοπαίγνιου, να αναδείξει το πιστεύω του πως δεν είναι τα υλικά πλούτη που φέρνουν την ευτυχία στον άνθρωπο, αλλά ο ήλιος και η φύση. Μόλις το άκουσε αυτό ο Αλέξανδρος είπε το περίφημο: «Εάν δεν ήμουν Αλέξανδρος, θα ήθελα να ήμουν Διογένης».
Μία συνάντηση δύο ανθρώπων που παρέμεινε ιστορική, αναδεικνύοντας δύο διαφορετικούς τρόπους ζωής και δείχνοντας πως εκείνος που έχει εξουσία και δύναμη, μπορεί να ζηλέψει την απλότητα του <<να μην έχεις και να έχεις τα πάντα>>.
Μαρία Σκαμπαρδώνηπηγη
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Οι απόψεις που εκφράζονται στα σχόλια των άρθρων δεν απηχούν κατ' ανάγκη τις απόψεις του blog μας, το οποίο ως εκ τούτου δεν φέρει καμία ευθύνη. Για τα άρθρα που αναδημοσιεύονται εδώ με πηγή, ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρουμε καθώς απηχούν αποκλειστικά τις απόψεις των συντακτών τους και δεν δεσμεύουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την ιστοσελίδα.